Vefatla Sonuçlanan İş Kazalarında Vefat Edenin Yakınlarına Ölüm Aylığı ve Ölüm Geliri Bağlanır mı? Şartlar Nelerdir?
İş kazaları, çalışanların hayatını kaybetmesine neden olabilen ciddi olaylardır. Bu tür durumlarda, vefat eden sigortalının yakınlarına belirli şartlar altında ölüm geliri ve ölüm aylığı bağlanabilmektedir. Bu makalede, iş kazası sonucu vefat eden sigortalının hak sahiplerine bağlanan ölüm geliri ve ölüm aylığı şartlarını ve sürecini ele alacağız.
Ölüm Geliri Nedir ?
Ölüm geliri; sigortalının sürekli iş göremezlik geliri almakta iken ya da iş kazası veya meslek hastalığı sonucu hayatını kaybetmesi sonucu sigortalının hak sahiplerine bağlanan gelirdir. Ölen sigortalıların hak sahiplerine ölüm geliri bağlanması için sigortalılık süresi, yaş veya prim ödeme gün sayısı gibi koşullar bulunmamaktadır. Kişi sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı gün iş kazası veya meslek hastalığı sonucu hayatını kaybettiği takdirde bile, hak sahiplerine ölüm geliri bağlanmaktadır.
5/12/2017 tarihinde, iş kazası ve meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü % 50 oranının altına kaybetmesi nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış iken 01.10.2008 tarihinden önce ölen sigortalıların, ölümünün geçirdiği iş kazası veya tutulduğu meslek hastalığına bağlı olmaması nedeniyle gelir bağlanmamış hak sahiplerine ölüm geliri bağlanması imkanı getirilmiştir.
Ölüm Geliri Alabilme Şartları Nelerdir ?
İş kazası sonucu vefat eden sigortalının hak sahiplerine ölüm geliri bağlanabilmesi için aşağıdaki şartlar aranır:
- Sigortalının vefat etmesi: İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle hayatını kaybeden sigortalının yakınları bu gelirden faydalanabilir.
- Hak sahipliği: Ölüm geliri, sigortalının eşi, çocukları, anne ve babası gibi yakınlarına bağlanır.
- Prim ödeme şartı: İş kazası sonucu vefat eden sigortalının hak sahiplerine ölüm geliri bağlanabilmesi için belirli bir prim ödeme gün sayısı aranmaz. Sigortalı, işe başladığı ilk gün iş kazası geçirip hayatını kaybetse bile hak sahiplerine ölüm geliri bağlanabilir.
Hayatını Kaybneden Sigortalının Eş, Çocuk ve Anne/Babasına Ölüm Geliri Bağlanmasının Şartları Nelerdir?
-Eşine aylık bağlanması için, ölüm tarihinde sigortalının eşi ile yasal evlilik bağı bulunması şarttır. Sigortalının dul eşine % 50 si; aylık bağlanmış çocuğu bulunmayan dul eşine çalışmaması veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması halinde % 75 i oranında gelir bağlanacaktır.
-Ölen sigortalının çocuklarına ölüm geliri bağlanabilmesi için çocukların cinsiyeti, yaşı, malul olup olmaması, öğrenim durumu ve medeni hali gibi kıstaslar mevcuttur. Hak sahibi çocuklara ölüm geliri bağlama şartları, 27/3/2018 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanması talebinde bulunan çocuklardan 4/a kapsamında sigortalı sayılanlara; 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurana kadar gelir bağlanacaktır.
-Sigortalının Malul çocuğuna ölüm geliri bağlanabilmesi için ;SGK Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünü en az % 60 oranında yitirdiği tespit edilen malul çocuklara da evli olup olmadığına, yaşına veya cinsiyetine bakılmaksızın ölüm geliri bağlanır.
-Anne ve/veya baba 65 yaşın altında ise, ölen sigortalının hak sahibi eş ve çocuklarından geriye artan hisse olmak zorundadır. Ayrıca anne ve/veya babanın her türlü kazanç ve irattan elde etmiş oldukları gelirleri asgari ücretin net tutarından az olmak zorundadır. Yine anne ve/veya babaya ölen çocuklarından ölüm geliri bağlanabilmesi için, diğer çocuklarından hak kazanılan gelir/aylıklar hariç olmak üzere, gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması da şarttır.Anne ve/veya baba 65 yaşın üstünde ise, yukarıda belirtilen şartları taşımaları halinde ölen sigortalının hak sahibi eş ve çocuklarından geriye artan hisseye bakılmamakta, artan hisse olmasa bile ölüm geliri bağlanmaktadır.
Ölüm Aylığı Nedir? Ölüm Gelirinden Farklı mıdır?
Ölüm aylığı ,Ölüm gelirinden farklı olarak belirli prim gün sayısı şartına tabidir. Sigortalının İş kazasından dolayı hayatını kaybetmesi sonucunda hak sahiplerine şartlar oluşuyorsa hem ölüm geliri hem de ölüm aylığı bağlanabilmektedir. Ölüm gelirinde gün şartı aranmazken ölüm aylığı bağlanabilmesi için;
a-) En az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya,
b-) 4/a sigortalıları için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş, olması şartları aranmaktadır .
Hak sahiplerine ait şartlar ölüm geliri bağlanabilme şartları ile aynıdır.
Ölüm Geliri Ve Ölüm Aylığı Bağlanması İçin Nereye Ve Nasıl Başvurulur? Müracaat İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Ölüm geliri ve ölüm aylığı almak isteyen hak sahipleri, sigortalının dosyasının bulunduğu Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) başvuruda bulunmalıdır. Başvuru için gerekli belgeler şunlardır:
- Vefat eden sigortalının kimlik bilgileri
- Hak sahiplerinin kimlik belgeleri
- Malul çocuklar için sağlık kurulu raporu
- Ölüm belgesi
- SGK’dan alınacak resmi başvuru formu
Başvuru süreci tamamlandıktan sonra, SGK tarafından yapılan inceleme sonucunda hak sahiplerine ölüm geliri ve aylığı bağlanmaktadır.
